GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı) Hesaplama - 2025

GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı), böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını gösteren önemli bir ölçümdür. Böbrekler kanı filtreleyerek atık maddeleri ve fazla sıvıyı vücuttan uzaklaştırır. GFR değeri, böbreklerin bu filtreleme işlemini ne kadar iyi yaptığını gösterir.

GFR hesaplaması için farklı formüller kullanılmaktadır. En yaygın kullanılan formüller MDRD (Modification of Diet in Renal Disease) ve CKD-EPI (Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration) formülleridir. Bu hesaplama aracı her iki formülü de kullanarak GFR değerinizi hesaplar.

MDRD formülü şu şekilde hesaplanır:

GFR = 186 × (Serum Kreatinin)^-1.154 × (Yaş)^-0.203 × (0.742 kadınlar için) × (1.212 siyah ırk için)

CKD-EPI formülü daha yeni ve daha doğru sonuçlar veren bir formüldür. Formül yaş, cinsiyet, ırk ve serum kreatinin değerlerini kullanır.

GFR değerleri böbrek fonksiyonlarının durumunu gösterir:

• 90 ve üzeri: Normal böbrek fonksiyonu
• 60-89: Hafif böbrek fonksiyon kaybı
• 45-59: Orta derecede böbrek fonksiyon kaybı
• 30-44: Orta-şiddetli böbrek fonksiyon kaybı
• 15-29: Şiddetli böbrek fonksiyon kaybı
• 15'in altı: Son dönem böbrek yetmezliği

GFR değerleri yaşla birlikte doğal olarak düşer. Yaşa göre beklenen GFR değerleri:

• 20-30 yaş: 116-122 mL/dk/1.73m²
• 30-40 yaş: 108-114 mL/dk/1.73m²
• 40-50 yaş: 100-106 mL/dk/1.73m²
• 50-60 yaş: 92-98 mL/dk/1.73m²
• 60-70 yaş: 84-90 mL/dk/1.73m²
• 70 yaş üstü: 75-85 mL/dk/1.73m²

GFR değerinin 60 mL/dk/1.73m²'nin altına düşmesi böbrek fonksiyon bozukluğunu gösterir. 15'in altındaki değerler son dönem böbrek yetmezliğini işaret eder ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Kan testinde GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı), böbreklerin kanı ne kadar iyi filtrelediğini gösteren bir değerdir. Bu değer, böbrek fonksiyonlarının durumunu değerlendirmek için kullanılır.

GFR hesaplama için en yaygın kullanılan formüller MDRD ve CKD-EPI formülleridir. CKD-EPI formülü daha yeni ve daha doğru sonuçlar verir, özellikle normal veya hafif düşük GFR değerlerinde daha güvenilirdir.

• Düzenli egzersiz yapın
• Sağlıklı beslenin
• Yeterli su tüketin
• Tuz tüketimini sınırlayın
• Sigaradan uzak durun
• Düzenli sağlık kontrolü yaptırın
• Tansiyon ve şeker hastalığını kontrol altında tutun

GFR değerini etkileyen başlıca faktörler şunlardır:

• Yaş
• Cinsiyet
• Vücut kitle indeksi
• Beslenme durumu
• Egzersiz
• İlaç kullanımı
• Kronik hastalıklar

GFR değerlerine göre kronik böbrek hastalığı evreleri:

• Evre 1: GFR ≥ 90 mL/dk/1.73m² (Normal böbrek fonksiyonu)
• Evre 2: GFR 60-89 mL/dk/1.73m² (Hafif böbrek hasarı)
• Evre 3a: GFR 45-59 mL/dk/1.73m² (Hafif-orta böbrek hasarı)
• Evre 3b: GFR 30-44 mL/dk/1.73m² (Orta-şiddetli böbrek hasarı)
• Evre 4: GFR 15-29 mL/dk/1.73m² (Şiddetli böbrek hasarı)
• Evre 5: GFR < 15 mL/dk/1.73m² (Son dönem böbrek yetmezliği)

Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir nefroloji uzmanına başvurulmalıdır:

• GFR değeri 60 mL/dk/1.73m²'nin altına düştüğünde
• İdrarda protein tespit edildiğinde
• Yüksek tansiyon varsa
• Diyabet hastasıysanız
• Ailede böbrek hastalığı öyküsü varsa
• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları yaşıyorsanız