Astım Kontrol Tablosu (AKT) ve Puanlama - 2025

Bu araç, Astım Kontrol Testi (AKT) esas alınarak hazırlanmıştır. Beş soruya verilen yanıtlar 1–5 arası puanlanır ve toplam puan astımınızın kontrol düzeyi hakkında fikir verir: 25 puan tam kontrol, 20–24 puan kısmi kontrol, ≤19 puan kontrol altında değil olarak kabul edilir. Araç, evde online astım testi şeklinde kullanılabilir; fakat sonuçlar hekim görüşünün yerini tutmaz.

Günümüzde astım yönetiminde yalnızca hastalığın ağırlığı değil, kontrol düzeyi de dikkate alınır. AKT; günlük yaşam, nefes darlığı sıklığı, gece uyanmaları, rahatlatıcı inhaler kullanım sıklığı ve genel kontrol algısını ölçer. Beş sorunun puanları toplanır ve elde edilen sonuç klinik değerlendirmeye destek sağlar. Kontrol arttıkça yaşam kalitesi yükselir, alevlenmeler azalır ve tedavi basamakları optimize edilir.

Evde öz-değerlendirme için AKT toplam puanı pratik bir göstergedir. Klinik ortamda ise spirometri (özellikle FEV₁), peak flow, FeNO gibi objektif ölçümler ve alevlenme öyküsü de dikkate alınır. Bu araç yalnızca AKT puanını hesaplar; objektif testler hekim tarafından planlanmalıdır.

Astım tedavisi sıkça basamaklı yaklaşımla yönetilir. Basamaklar, semptom sıklığı ve kontrol düzeyine göre artırılır veya azaltılır. 3. basamak genellikle düşük/orta doz inhale kortikosteroid (IKS) ile uzun etkili beta agonist (LABA) kombinasyonlarını kapsar. 3. basamak astım belirtileri çoğunlukla semptomların sık olması, gece uyanmaları ve sık kısa etkili ilaç ihtiyacı ile kendini gösterebilir; bu durumda basamak yükseltme gerekebilir. Tedavi planı doktor tarafından kişiye özel belirlenir.

J45.9, ICD-10 kod sisteminde tanımlanmamış astım anlamına gelir. Klinik kesin sınıflama yapılmadan önce geçici olarak kullanılabilir ve detaylı değerlendirme ile daha spesifik bir alt tipe dönüştürülebilir.

Engellilik/heyet raporlarındaki oranlar; semptom şiddeti, alevlenme sıklığı, spirometri bulguları ve tedavi gereksinimi gibi çoklu parametrelere göre belirlenir. AKT tek başına “rapor oranı” belirlemez; ancak kontrol düzeyini göstererek hekime yardımcı bir bağlam sunar. Alerjik astım heyet raporu ve alerjik astım rapor oranı kişiden kişiye farklılık gösterir ve resmi mevzuat çerçevesinde değerlendirilir.

Bu araç, beş soruluk Astım Kontrol Testini dijitalleştirir. Her bir soruda en olumsuz duruma 1, en iyi duruma 5 puan verilir. Toplam puan = 5 sorunun puanlarının toplamı. Sonuç; tam kontrol (25), kısmi kontrol (20–24) veya kontrol altında değil (≤19) olarak sınıflanır. Online astım testi olmasına rağmen, medikal kararlar için hekim kontrolü şarttır.

4–11 yaş çocuklarda Çocuk Astım Kontrol Testi (C-ACT) kullanılır ve toplam puanlama sistemi farklıdır. Bu araç, ≥12 yaş için geçerli 5 soruluk AKT'yi uygular; pediatrik durumlarda çocuk hekimliği/allerji uzmanına başvurulmalı ve geçerli ölçekler kullanılmalıdır.

Rapor örnekleri kurumdan kuruma değişiklik gösterir. Genel olarak semptomlar, ilaç kullanımı, test sonuçları ve kontrol değerlendirmesi yer alır. Bu araçtan alınan AKT puanı, rapora hasta öz-bildirimi olarak ek bilgi şeklinde not edilebilir.

• Astım kontrolü nasıl yapılır? AKT puanı, klinik muayene ve testlerle birlikte değerlendirilir.
• Astım için hangi değere bakılır? Evde AKT; klinikte FEV₁, PEF, FeNO ve alevlenme öyküsü.
• Astım 3 basamak ne demek? Basamaklı tedavide orta düzey müdahale gruplarından biridir; tedavi hekimce kişiselleştirilir.
• J45.9 kodu nedir? Tanımlanmamış astım; geçici/ön değerlendirme kodu olabilir.
• Rapor oranı nasıl belirlenir? Çok parametreli; AKT tek başına oran belirlemez.
• Online/Evde astım testi işe yarar mı? Yönlendiricidir; hekimin yerini almaz.
• Pediatrik astım pdf ve kaynaklar? İlgili uzman rehberleri ve pediatrik ölçekler izlenmelidir.