Kambiyo Vergisi Hesaplama - 2025

Kambiyo vergisi, resmi adıyla Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV), döviz ve fiziki olmayan altın alım işlemlerinde ödenen bir vergi türüdür. Bu vergi, banka, döviz büroları ve diğer yetkili finansal kuruluşlardan yapılan döviz ve altın alımlarında alış tutarı üzerinden tahsil edilmektedir. Kambiyo vergisi, ülkemizde döviz işlemlerinin düzenlenmesi ve kontrol edilmesi amacıyla uygulanan önemli bir mali araçtır.

Kambiyo vergisi, finansal piyasaların düzenlenmesi ve döviz işlemlerinin kontrol altında tutulması açısından büyük önem taşır. Bu verginin temel amaçları şunlardır:

• Döviz piyasalarında spekülatif işlemlerin önlenmesi
• Kısa vadeli döviz hareketlerinin kontrol edilmesi
• Devlet için vergi geliri sağlanması
• Finansal istikrarın korunması
• Döviz kurlarındaki aşırı dalgalanmaların önlenmesi

Kambiyo vergisi hesaplaması oldukça basit bir formüle dayanır. Döviz veya fiziki olmayan altın alış tutarı üzerinden %0,2 (binde 2) oranında BSMV tahsil edilir. Örneğin, 1000 dolar almak isteyen bir kişi, bu tutarın %0,2'si olan 2 dolar karşılığı TL tutarında vergi ödemek zorundadır.

Temel hesaplama formülü: Kambiyo Vergisi = Alış Tutarı x 0,002

Örnek hesaplamalar:

• 1000 USD alımı için: 1000 x 0,002 = 2 USD karşılığı TL
• 500 EUR alımı için: 500 x 0,002 = 1 EUR karşılığı TL
• 100 gram altın için: (100 x altın kuru) x 0,002 = vergi tutarı TL
• 2000 GBP alımı için: 2000 x 0,002 = 4 GBP karşılığı TL

Kambiyo vergisi oranları, ekonomik koşullara ve para politikalarına bağlı olarak zaman içinde değişiklik göstermiştir:

• 2020 öncesi dönem: %0,2 (binde 2)
• 24 Mayıs 2020: %1'e yükseltildi
• 30 Eylül 2020: Tekrar %0,2'ye indirildi
• 2025 yılı itibariyle: %0,2 olarak uygulanmaya devam edilmektedir

Kambiyo vergisi yükümlülüğü aşağıdaki kişi ve kurumları kapsar:

• Bireysel döviz alımı yapan gerçek kişiler
• Kurumsal döviz işlemleri yapan tüzel kişiler
• Fiziki olmayan altın alımı gerçekleştiren yatırımcılar
• Yurt dışına döviz transferi yapan kişi ve kurumlar
• Forex işlemleri gerçekleştiren yatırımcılar
• Döviz cinsinden yatırım yapan fonlar

Bazı özel durumlar ve işlemler kambiyo vergisinden muaf tutulmuştur:

• İhracat işlemleri ve ihracat bedeli dövizler
• Transit ticaret kapsamındaki işlemler
• İhracat sayılan satış ve teslimler
• Döviz satış işlemleri
• Fiziki altın alım-satımı
• Bankaların kendi aralarındaki döviz alım-satımları
• Diplomatik muafiyete sahip kurumların işlemleri

1000 dolar alımında ödenecek kambiyo vergisi, 1000 x 0,002 = 2 dolar karşılığı TL tutarındadır. Örneğin dolar kuru 30 TL ise, ödenecek vergi 60 TL olacaktır. Bu hesaplama, güncel kur üzerinden yapılır ve vergi tutarı TL cinsinden tahsil edilir.

Hayır, kambiyo vergisi periyodik bir kesinti değildir. Her döviz veya fiziki olmayan altın alım işleminde bir kez tahsil edilir. Vergi, işlem anında hesaplanır ve alış tutarına eklenerek tahsil edilir. Aylık veya yıllık gibi düzenli bir kesinti söz konusu değildir.

100 dolar alımında ödenecek kambiyo vergisi, 100 x 0,002 = 0,20 dolar karşılığı TL tutarındadır. Örneğin dolar kuru 30 TL ise, ödenecek vergi 6 TL olacaktır. Bu tutar, işlem anında döviz alım tutarına eklenir ve toplam ödeme tutarı buna göre belirlenir.

Hayır, kambiyo vergisi yasal bir zorunluluktur ve tüm bankalar ile yetkili finansal kuruluşlar bu vergiyi tahsil etmek zorundadır. Vergi muafiyeti sadece kanunda belirtilen özel durumlar için geçerlidir. Hiçbir banka veya finansal kuruluş kendi inisiyatifiyle bu vergiyi almama kararı alamaz.

2025 yılı için geçerli olan kambiyo vergisi oranları aşağıdaki gibidir:

• Döviz alımları: %0,2 (binde 2)
• Fiziki olmayan altın alımları: %0,2 (binde 2)
• Forex işlemleri: %0,2 (binde 2)
• Yurt dışı döviz transferleri: %0,2 (binde 2)
• Diğer kambiyo işlemleri: %0,2 (binde 2)

Kripto para işlemlerinde kambiyo vergisi uygulaması henüz tam olarak netlik kazanmamıştır. Mevcut durumda:

• Kripto para alım-satımında doğrudan kambiyo vergisi uygulanmaz
• Kripto para alımı için döviz kullanılması durumunda, döviz alımından kambiyo vergisi alınır
• Kripto borsalarındaki TL işlemlerinde kambiyo vergisi yoktur
• Yurt dışı kripto borsalarına yapılan döviz transferlerinde kambiyo vergisi uygulanır

Yurt dışına yapılan döviz transferlerinde kambiyo vergisi uygulaması şu şekilde işler:

• Transfer tutarı üzerinden %0,2 oranında BSMV tahsil edilir
• Vergi, transferi gerçekleştiren banka tarafından otomatik hesaplanır
• Muafiyet kapsamındaki transferler için belge ibrazı gerekir
• Eğitim, sağlık gibi özel amaçlı transferlerde de vergi uygulanır
• Swift ve benzeri transfer masrafları vergiden ayrı tutulur

Altın işlemlerinde kambiyo vergisi uygulaması şu şekilde farklılık gösterir:

• Fiziki altın alım-satımında kambiyo vergisi uygulanmaz
• Altın mevduat hesaplarında %0,2 vergi alınır
• Altın yatırım fonlarında işlem yapılırken vergi tahsil edilir
• Altın forward işlemlerinde vergi uygulanır
• Külçe altın ithalatında özel düzenlemeler geçerlidir

Kambiyo vergisinin ekonomik sistem üzerindeki etkileri şunlardır:

• Döviz piyasasında işlem maliyetlerini artırır
• Spekülatif işlemleri caydırıcı etki yapar
• Kısa vadeli döviz hareketlerini sınırlar
• Döviz kurlarında istikrar sağlamaya yardımcı olur
• Devlet için vergi geliri oluşturur

Döviz bürolarının kambiyo vergisi uygulamaları şu şekildedir:

• Tüm döviz alımlarında %0,2 vergi tahsil edilir
• Vergi tutarı işlem anında hesaplanır ve tahsil edilir
• Büroların komisyon oranları vergiden bağımsızdır
• İşlem belgelerinde vergi tutarı ayrıca gösterilir
• Günlük döviz alım limitleri vergi hesabını etkiler

Döviz işlemlerinde vergi hesaplaması yaparken dikkat edilmesi gerekenler:

• Güncel kur değerlerini mutlaka kontrol edin
• İşlem komisyonlarını hesaba katın
• Muafiyet durumunuzu önceden araştırın
• Gerekli belgeleri hazır bulundurun
• Toplam maliyeti önceden hesaplayın
• Banka veya aracı kurum masraflarını öğrenin
• Farklı kurumların komisyon oranlarını karşılaştırın

Uluslararası ticaret işlemlerinde kambiyo vergisi uygulamaları:

• İhracat bedeli dövizler vergiden muaftır
• İthalat ödemelerinde vergi uygulanır
• Akreditif işlemlerinde özel düzenlemeler vardır
• Uluslararası kredilerde vergi hesaplanır
• Yabancı sermaye işlemlerinde muafiyetler bulunur

Bazı özel durumlarda kambiyo vergisi uygulaması farklılık gösterebilir:

• Bankalar arası döviz işlemleri
• Merkez Bankası işlemleri
• Diplomatik muafiyetler
• Uluslararası anlaşmalar kapsamındaki işlemler
• Serbest bölge işlemleri