Toplam İnşaat Alanı Hesaplama - 2025

Toplam İnşaat Alanı Nedir?

Toplam inşaat alanı, bir yapının veya binanın tüm katlarının alanları toplamını ifade eden önemli bir ölçüdür. Bu alan hesaplaması, inşaat projelerinin planlanması, maliyet hesaplamaları ve yasal izinler için kritik öneme sahiptir. Toplam inşaat alanı hesaplaması, TAKS (Taban Alan Katsayısı) ve KAKS (Kat Alanı Katsayısı) gibi imar parametrelerine dayanarak yapılır.

Toplam İnşaat Alanı Hesaplama Yöntemleri

İnşaat alanı hesaplama işlemi, projenin türüne ve amacına göre farklı yöntemlerle yapılabilir. Temel olarak brüt ve net alan hesaplamaları olmak üzere iki ana yöntem kullanılır. Brüt alan, yapının dış duvarları arasında kalan tüm alanı kapsarken, net alan kullanılabilir iç mekan alanını ifade eder.

TAKS ve KAKS (Emsal) Nedir?

TAKS (Taban Alan Katsayısı), bir parselde inşa edilebilecek yapının taban alanının parsel alanına oranını belirtir. Örneğin, 1000 m² bir parselde TAKS değeri 0.30 ise, yapının taban alanı en fazla 300 m² olabilir.

KAKS (Kat Alanı Katsayısı) veya diğer adıyla Emsal, bir parselde yapılabilecek toplam inşaat alanının parsel alanına oranını gösterir. Örneğin, 1000 m² bir parselde KAKS değeri 2.00 ise, toplam inşaat alanı en fazla 2000 m² olabilir.

İnşaat Alanı Hesaplama Formülü

İnşaat alanı hesaplama formülü, projenin türüne ve imar durumuna göre değişiklik gösterebilir. Temel hesaplama formülleri şunlardır:

• Taban Alanı = Parsel Alanı × TAKS
• Toplam İnşaat Alanı = Parsel Alanı × KAKS
• Maksimum Kat Sayısı = KAKS ÷ TAKS
• Net Kullanım Alanı ≈ Brüt Alan × 0.80

Emsal Hesaplama Örnekleri

Emsal (KAKS) hesaplaması için farklı senaryolar üzerinden örnekler verelim:

Örnek 1: Konut Projesi

Parsel Alanı: 1000 m²
TAKS: 0.30
KAKS: 1.50
Hesaplama:
Taban Alanı = 1000 × 0.30 = 300 m²
Toplam İnşaat Alanı = 1000 × 1.50 = 1500 m²
Kat Sayısı = 1.50 ÷ 0.30 = 5 kat

Örnek 2: Ticari Proje

Parsel Alanı: 2000 m²
TAKS: 0.40
KAKS: 2.00
Hesaplama:
Taban Alanı = 2000 × 0.40 = 800 m²
Toplam İnşaat Alanı = 2000 × 2.00 = 4000 m²
Kat Sayısı = 2.00 ÷ 0.40 = 5 kat

Brüt İnşaat Alanı Hesaplama

Brüt inşaat alanı, bir yapının dış duvarları arasında kalan tüm alanları kapsar. Bu alana dahil olan bölümler:

• Dış duvarlar
• İç duvarlar
• Merdiven boşlukları
• Asansör boşlukları
• Şaftlar
• Ortak alanlar
• Balkonlar (tam alan)
• Çatı arası piyesler

Net İnşaat Alanı Hesaplama

Net inşaat alanı, bir yapıdaki kullanılabilir yaşam alanlarını ifade eder. Net alan hesaplamasında:

• Duvar kalınlıkları çıkarılır
• Merdiven ve asansör boşlukları düşülür
• Ortak alanlar hesaba katılmaz
• Balkonlar %30 oranında dahil edilir
• Tesisat şaftları çıkarılır

Yapı Alanı Hesaplama ve İmar Durumu

Yapı alanı hesaplaması yapılırken imar durumundaki kısıtlamalar dikkate alınmalıdır:

• Ön bahçe mesafesi
• Yan bahçe mesafeleri
• Arka bahçe mesafesi
• Bina yükseklik sınırı
• Çekme mesafeleri
• Komşu parsel mesafeleri

İnşaat Taban Alanı Hesaplama

İnşaat taban alanı hesaplaması, binanın zemine oturacağı alanın belirlenmesi için yapılır. Bu hesaplamada:

• Parsel alanı
• TAKS değeri
• Çekme mesafeleri
• Yapı yaklaşma sınırları

Kat Alanı Hesaplama

Her bir katın alanı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Çıkma ve konsol alanları
• Balkon alanları
• Galeri boşlukları
• Tesisat şaftları
• Ortak alanlar

Ortak Alan Hesaplama

Ortak alanlar, binanın tüm kat maliklerinin ortak kullanımına açık olan alanlardır:

• Giriş holü
• Merdivenler
• Asansörler
• Sığınak
• Otopark
• Toplantı salonu
• Çatı arası

İnşaat Ruhsat Alanı Hesaplama

Ruhsat alanı hesaplamasında dikkate alınan alanlar:

• Kapalı inşaat alanları
• Bodrum katlar
• Çatı arası piyesler
• Kapalı çıkmalar
• Açık çıkmalar
• Balkonlar

Bina Alanı Hesaplama

Toplam bina alanı hesaplanırken:

• Her katın brüt alanı
• Bodrum katlar
• Çatı katı
• Asma katlar
• Ortak alanlar
• Teknik hacimler

İnşaat Metrekare Hesabı

Metrekare hesabı yapılırken kullanılan yöntemler:

• Lazer metre ölçümü
• CAD programları
• Elektronik takeometre
• GPS sistemleri
• 3D tarama

İnşaat Emsal Hesabı

Emsal hesabında dikkat edilmesi gereken noktalar:

• İmar planı kısıtlamaları
• Bölge yapılaşma şartları
• Parsel büyüklüğü
• Yapı yaklaşma mesafeleri
• Kat yükseklikleri

İnşaat Alanı Ölçümü

Alan ölçümünde kullanılan modern yöntemler:

• Dijital ölçüm aletleri
• 3D lazer tarayıcılar
• Drone fotogrametrisi
• BIM teknolojisi
• Mobil ölçüm uygulamaları

Sık Sorulan Sorular

İnşaat alanı nasıl hesaplanıyor?

İnşaat alanı, parsel alanı ile KAKS (emsal) değerinin çarpılmasıyla hesaplanır. Örneğin, 1000 m² parsel alanı ve 1.50 KAKS değeri için toplam inşaat alanı 1500 m² olur. Bu hesaplamada tüm katların toplam alanı dikkate alınır.

Toplam inşaat alanına ne dahil?

Toplam inşaat alanına bodrum katlar, zemin kat, normal katlar, çatı katı, asma katlar, balkonlar, teraslar, ortak alanlar, merdiven ve asansör boşlukları dahildir. Ayrıca kapalı çıkmalar ve kapalı teraslar da bu alana dahil edilir.

Net inşaat alanı nasıl hesaplanır?

Net inşaat alanı, brüt alandan duvar kalınlıkları, merdiven boşlukları ve ortak alanların çıkarılmasıyla hesaplanır. Genellikle brüt alanın yaklaşık %15-20 eksiği kadardır. Bu hesaplama, gerçek kullanılabilir alanı gösterir.

Kaba inşaat alanı hesaplama nasıl yapılır?

Kaba inşaat alanı, yapının dış cephe kaplamaları yapılmadan önceki durumunu ifade eder. Bu alanın hesaplanmasında dış duvarların dış yüzeyleri arasında kalan alan ölçülür ve tüm katlar için bu işlem tekrarlanır.

Arsa inşaat alanı hesaplama programı nasıl kullanılır?

Arsa inşaat alanı hesaplama programları, TAKS ve KAKS değerlerini kullanarak otomatik hesaplama yapar. Programa parsel alanı, TAKS ve KAKS değerleri girildiğinde, yapılabilecek maksimum inşaat alanı ve kat sayısı otomatik olarak hesaplanır.

Bina oturum alanı hesaplama nasıl yapılır?

Bina oturum alanı, yapının zemine temas ettiği alandır ve TAKS değeri ile parsel alanının çarpımıyla hesaplanır. Örneğin 1000 m² parselde TAKS 0.30 ise, bina oturum alanı maksimum 300 m² olabilir.

Arsa Metrekaresine Göre Çıkacak Ev Sayısı Nasıl Belirlenir?

Ev sayısı, toplam inşaat alanının planlanan daire büyüklüğüne bölünmesiyle belirlenir. Örneğin, 4000 m² toplam inşaat alanında 100 m²lik daireler planlanıyorsa, yaklaşık 40 daire yapılabilir. Ancak ortak alanlar ve teknik hacimler de hesaba katılmalıdır.

İnşaat Alanı Hesaplamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

• İmar planı kısıtlamaları
• Bölgesel yapılaşma koşulları
• Minimum bahçe mesafeleri
• Maksimum bina yüksekliği
• Otopark gereksinimleri
• Yeşil alan zorunlulukları
• Deprem yönetmeliği şartları
• Yangın yönetmeliği gereklilikleri

Yapı Ruhsatı ve İnşaat Alanı İlişkisi

Yapı ruhsatı başvurularında toplam inşaat alanı hesaplaması büyük önem taşır. Ruhsat başvurusunda beyan edilen alan ile gerçekleşen inşaat alanı arasında fark olmaması gerekir. Aksi durumda idari yaptırımlar uygulanabilir. Ruhsat aşamasında dikkat edilmesi gereken alanlar:

• Toplam inşaat alanı
• Kat alanları
• Ortak alanlar
• Teknik hacimler
• Otopark alanları
• Sığınak alanları