Binek Araç Gider Kısıtlaması Hesaplama - 2025

Binek araç gider kısıtlaması, işletmelerin binek otomobillere ilişkin giderlerinin vergi matrahından indirilmesinde uygulanan yasal sınırlamaları ifade eder. 7194 sayılı kanun ile Gelir Vergisi Kanununa eklenen düzenlemeler kapsamında, binek araçlara ait giderlerin belirli bir kısmı kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak değerlendirilmektedir. Bu düzenleme, şirketlerin araç giderlerini vergi matrahından düşmelerini sınırlandırarak, vergi sisteminin daha adil ve etkin işlemesini amaçlamaktadır.

2025 yılı için belirlenen gider kısıtlama limitleri aşağıdaki gibidir:

• KDV ve ÖTV gider yazma sınırı: 990.000 TL
• Amortisman olarak indirim konusu yapılacak tutar sınırı: 1.100.000 TL
• KDV ve ÖTV dahil amortisman sınırı: 2.100.000 TL

Gider kısıtlaması aşağıdaki kalemler için geçerlidir:

• Amortisman giderleri
• Akaryakıt giderleri
• Bakım-onarım giderleri
• Kiralama giderleri
• Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV)
• ÖTV ve KDV

Binek araçların KDV indirimi konusunda önemli sınırlamalar bulunmaktadır. İşletmeler, binek araç alımlarında ödedikleri KDV'yi tamamen indirim konusu yapamamaktadır. 2025 yılı için belirlenen KDV ve ÖTV gider yazma sınırı olan 990.000 TL'yi aşan kısım için ödenen KDV, maliyete eklenmek zorundadır. Bu durum, özellikle lüks segment araç alımlarında işletmelerin vergi yükünü artırmaktadır.

Binek araçlarda ÖTV indirimi konusunda da benzer sınırlamalar mevcuttur. ÖTV tutarı, aracın motor hacmi ve değerine göre değişmekte olup, belirlenen sınırı aşan kısım için ödenen ÖTV de maliyete eklenmektedir. Bu durum, özellikle yüksek motor hacimli ve lüks segment araçlarda işletmelerin vergi yükünü önemli ölçüde etkilemektedir.

Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV), binek araçlar için ödenmesi zorunlu olan yıllık bir vergidir. MTV tutarı, aracın yaşı, motor hacmi ve değerine göre belirlenmektedir. İşletmeler, ödedikleri MTV'yi gider olarak yazabilmektedir. Ancak, MTV tutarının aylık hesaplamalarda dikkate alınması ve muhasebe kayıtlarının buna göre yapılması gerekmektedir.

Binek araçlarla ilgili giderlerin vergi hesaplamasında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

• Yakıt giderlerinin %70'i gider yazılabilir
• Bakım-onarım giderlerinin %70'i gider yazılabilir
• Kiralama giderlerinin %70'i gider yazılabilir
• Amortisman giderlerinde belirlenen üst limitler uygulanır
• MTV tutarı tam olarak gider yazılabilir

Kiralama yoluyla edinilen binek araçlarda, kiralama bedelinin %70'i gider olarak yazılabilmektedir. Kalan %30'luk kısım ise KKEG olarak değerlendirilir. Bu kısıtlama, faaliyeti araç kiralama olan işletmelerin bu amaçla kullandıkları araçlar için geçerli değildir. Kiralama giderlerinin KDV'si de benzer şekilde %70 oranında indirilebilmektedir.

Yakıt giderlerinde de %70 sınırlaması uygulanmaktadır. İşletmeler, binek araçlar için yaptıkları yakıt harcamalarının sadece %70'ini gider olarak yazabilmektedir. Kalan %30'luk kısım KKEG olarak değerlendirilir. Bu kısıtlama, yakıt giderlerinin belgelendirilmesi şartıyla uygulanır.

Bakım ve onarım giderlerinde de %70 sınırlaması geçerlidir. İşletmeler, binek araçların bakım, onarım, lastik değişimi gibi giderlerinin %70'ini vergi matrahından düşebilmektedir. Kalan %30'luk kısım KKEG olarak değerlendirilir. Bu giderlerin belgelendirilmesi ve işletme faaliyetleriyle ilgili olması gerekmektedir.

Güncel kısıtlama oranları şu şekildedir:

• Kiralama giderleri: %70 gider, %30 KKEG
• Yakıt giderleri: %70 gider, %30 KKEG
• Bakım-onarım giderleri: %70 gider, %30 KKEG
• MTV: %100 gider yazılabilir
• Amortisman: Belirlenen üst limitlere göre hesaplanır

Binek araçlarla ilgili bazı vergi avantajları da bulunmaktadır:

• MTV tutarının tamamı gider yazılabilir
• Araç kredisi faizleri kısıtlama kapsamında değildir
• Sigorta giderleri kısıtlama kapsamında değildir
• Ticari araçlar (kamyon, kamyonet vb.) kısıtlama kapsamı dışındadır

Şirket araçların giderlerinin yazılmasında dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Giderlerin işletme faaliyetleriyle ilgili olması gerekir
• Tüm giderler belgelendirilmelidir
• Kısıtlama oranları doğru uygulanmalıdır
• Amortisman hesaplamaları güncel limitlere göre yapılmalıdır
• KKEG tutarları ayrıca takip edilmelidir

Araç gider pusulası düzenlenirken şu hususlara dikkat edilmelidir:

• Gider türü açıkça belirtilmelidir
• Kısıtlama kapsamındaki tutarlar ayrı gösterilmelidir
• KDV tutarları ayrıca belirtilmelidir
• KKEG tutarları not edilmelidir
• Belge tarihi ve numarası mutlaka yazılmalıdır

Binek araç alımlarında vergi hesaplaması şu şekilde yapılır:

1. ÖTV matrahı belirlenir (KDV hariç tutar)
2. ÖTV oranına göre ÖTV tutarı hesaplanır
3. KDV matrahı belirlenir (ÖTV dahil tutar)
4. KDV tutarı hesaplanır
5. Toplam maliyet bulunur

Kurumlar vergisi mükellefleri için binek araç giderlerinin vergi matrahına etkisi önemlidir. Kısıtlama kapsamındaki giderlerin KKEG olarak ayrılması, kurumlar vergisi matrahını artırıcı bir etki yapmaktadır. Bu nedenle, gider kısıtlamalarının doğru uygulanması ve KKEG tutarlarının düzgün takip edilmesi önem taşımaktadır.

Gelir vergisi mükellefleri için de benzer kısıtlamalar geçerlidir. Serbest meslek erbabı ve işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler de binek araç giderlerinde aynı kısıtlamalara tabidir. Bu mükellefler de gider kısıtlamalarını dikkate alarak vergi matrahlarını hesaplamalıdır.

Kiralama yoluyla edinilen binek araçlarda matrah hesaplaması şu şekilde yapılır:

• Aylık kira tutarının %70'i gider yazılabilir
• KDV tutarının %70'i indirim konusu yapılabilir
• Gider yazılamayan %30'luk kısım KKEG olarak kaydedilir
• İndirilemeyen KDV maliyete eklenir

Bazı durumlar gider kısıtlaması kapsamı dışındadır:

• Faaliyeti araç kiralama olan işletmelerin bu amaçla kullandıkları araçlar
• Binek araç işletmelerinin test amaçlı kullandıkları araçlar
• Araç ticareti yapan işletmelerin ticari stok olarak aktiflerinde bulundurdukları araçlar
• Taksi, dolmuş gibi toplu taşıma faaliyetinde kullanılan araçlar

Gider hesaplama tablosunda şu bilgiler yer almalıdır:

• Araç bilgileri (marka, model, yaş)
• Gider türleri ve tutarları
• Kısıtlama oranları
• Gider yazılabilir tutarlar
• KKEG tutarları
• KDV tutarları

Yıllık gider hesaplamasında şu kalemler dikkate alınır:

• Amortisman gideri
• Yıllık yakıt giderleri
• Yıllık bakım-onarım giderleri
• MTV tutarı
• Sigorta giderleri
• Diğer giderler

Araç bakım giderleri %70 oranında yazılabilir. Bakım giderlerine dahil olan kalemler:

• Periyodik bakım giderleri
• Yedek parça değişimleri
• Lastik değişimleri
• Mekanik onarımlar
• Kaporta ve boya işlemleri

Şirket araçlarının gider hesaplamasında şu adımlar izlenir:

1. Tüm giderler belgelendirilir
2. Gider türlerine göre sınıflandırma yapılır
3. Kısıtlama oranları uygulanır
4. KKEG tutarları hesaplanır
5. KDV hesaplamaları yapılır
6. Muhasebe kayıtları oluşturulur

Limit uygulamasında dikkat edilecek hususlar:

• Yıllık güncellenen limitler takip edilmelidir
• Limit aşımı durumunda KKEG hesaplaması yapılmalıdır
• KDV ve ÖTV limitleri ayrı değerlendirilmelidir
• Amortisman limitleri doğru uygulanmalıdır

Muhasebeleştirme işlemlerinde dikkat edilecek hususlar:

• Giderler uygun hesaplara kaydedilmelidir
• KKEG tutarları ayrıca izlenmelidir
• KDV kayıtları doğru yapılmalıdır
• Amortisman kayıtları düzenli tutulmalıdır
• Dönem sonu işlemleri dikkatle yapılmalıdır

Ticari araçlar için önemli bilgiler:

• Kamyon, kamyonet gibi araçlar kısıtlama kapsamı dışındadır
• Bu araçların tüm giderleri yazılabilir
• KDV indirimi tam olarak yapılabilir
• Amortisman kısıtlaması uygulanmaz
• Gider pusulası düzenlenmesi gerekir