Yazılım İş Yükü Hesaplama - 2025

Yazılım iş yükü hesaplama, bir yazılım projesinin geliştirilmesi için gereken çabayı, süreyi ve kaynakları tahmin etmeye yarayan sistematik bir değerlendirme yaklaşımıdır. Bu hesaplama aracı, Function Point Analizi (FPA) metodolojisini kullanarak projenizin iş yükünü objektif ve ölçülebilir bir şekilde değerlendirmenize yardımcı olur. İş yükü analizi, proje planlaması, kaynak tahsisi ve bütçe belirleme süreçlerinde kritik bir rol oynar.

Yazılım iş yükü hesaplaması, beş temel bileşen üzerinden gerçekleştirilir. Her bileşen, projenin farklı bir yönünü temsil eder ve kendi içinde karmaşıklık seviyelerine göre değerlendirilir:

Sistemin dışarıdan aldığı veriler ve kullanıcı girişleridir. Örneğin:

• Veri giriş formları
• Dosya yükleme işlemleri
• Sistem parametreleri güncelleme
• Kullanıcı profil bilgileri güncelleme

Sistemin dışarıya verdiği çıktılar ve raporlardır. Örneğin:

• Analiz raporları
• İstatistiksel grafikler
• PDF çıktıları
• E-posta bildirimleri

Kullanıcı sorguları ve anlık raporlama işlemleridir. Örneğin:

• Arama fonksiyonları
• Filtreleme işlemleri
• Veri listeleme ekranları
• Dashboard görüntüleme

Sistemin içinde tutulan ve yönetilen verilerdir. Örneğin:

• Veritabanı tabloları
• Kullanıcı profilleri
• Sistem ayarları
• İş kuralları tanımları

Diğer sistemlerle paylaşılan ve senkronize edilen verilerdir. Örneğin:

• Web servisleri
• API entegrasyonları
• Dosya transferleri
• Harici veritabanı bağlantıları

Function Point Analizi, yazılım projelerinin büyüklüğünü ve karmaşıklığını ölçmek için kullanılan standart bir yöntemdir. IBM'de Allan Albrecht tarafından 1979 yılında geliştirilen bu metodoloji, yazılımın işlevsel özelliklerini sayısal değerlere dönüştürür. FPA, programlama dilinden bağımsız olması ve erken proje aşamasında tahmin yapılabilmesi gibi önemli avantajlar sunar.

• İşlevsellik odaklı ölçüm
• Teknoloji bağımsız değerlendirme
• Standardize edilmiş metrikler
• Tekrarlanabilir sonuçlar
• Endüstri standardı uyumluluğu

• Programlama dilinden bağımsızdır
• Erken proje aşamasında tahmin yapılabilir
• Objektif ölçüm sağlar
• Endüstri standardıdır
• Karşılaştırılabilir sonuçlar üretir
• Proje planlamasını kolaylaştırır
• Kaynak tahsisini optimize eder
• Maliyet kontrolünü destekler

İş yükü hesaplaması için IFPUG (International Function Point Users Group) formülü kullanılır:

Efor = (A + B × C) × D

Formüldeki bileşenler:

• A = 0.65: Temel proje karmaşıklığını temsil eden sabit katsayı
• B = 0.01: Function Point başına düşen efor katsayısı
• C: Toplam Function Point sayısı
• D: Çevresel faktörler (0.1 - 1.0 arası)

Doğru bir iş yükü tahmini için sistematik bir yaklaşım izlenmesi gerekir. Bu süreç aşağıdaki adımları içerir:

• Kullanıcı gereksinimleri analizi
• Sistem fonksiyonlarının listelenmesi
• Veri yapılarının tanımlanması
• Arayüz gereksinimlerinin belirlenmesi

• Veri elemanlarının sayısı
• Mantıksal işlem adımları
• Referans dosya sayısı
• Entegrasyon noktaları

• Bileşen sayılarının belirlenmesi
• Karmaşıklık ağırlıklarının atanması
• Toplam puanın hesaplanması
• Teknik faktörlerin uygulanması

Yazılım geliştirme süresi, hesaplanan efor ve mevcut kaynaklar kullanılarak belirlenir:

Süre (ay) = Efor / (Takım büyüklüğü × Verimlilik faktörü)

• Takım deneyimi ve yetkinliği
• Kullanılacak teknolojiler
• Proje karmaşıklığı
• Gereksinim netliği
• Risk faktörleri

Agile projelerde iş yükü hesaplaması, geleneksel yöntemlerden farklılık gösterir. Story Point'ler ve hız (velocity) metrikleri kullanılır. Ancak FPA, Agile projelerde de başlangıç tahmini için değerli bir araç olarak kullanılabilir.

• Sprint planlaması için referans
• Backlog önceliklendirme
• Kapasite planlama
• Release tahminleme

COCOMO (Constructive Cost Model) ve FPA birbirini tamamlayan metodolojilerdir. FPA ile hesaplanan function point'ler, COCOMO modelinde girdi olarak kullanılarak daha kapsamlı maliyet ve süre tahminleri yapılabilir.

• Daha doğru maliyet tahmini
• Risk faktörlerinin daha iyi değerlendirilmesi
• Kaynak planlamasının optimizasyonu
• Proje takibinin kolaylaşması

İş yükü hesaplaması, etkin bir kaynak planlaması için temel oluşturur. Bu planlama aşağıdaki alanları kapsar:

• Takım büyüklüğü belirleme
• Rol ve sorumluluk tanımlama
• Yetkinlik gereksinimleri
• Eğitim ihtiyaçları

• Donanım gereksinimleri
• Yazılım lisansları
• Geliştirme ortamları
• Test altyapısı

İş yükü hesabı, projenin işlevsel bileşenlerinin belirlenmesi ve her bileşenin karmaşıklık seviyesinin değerlendirilmesiyle başlar. IFPUG formülü kullanılarak toplam efor hesaplanır. Bu hesaplama, projenin büyüklüğüne, karmaşıklığına ve çevresel faktörlere bağlı olarak yapılır. Hesaplama sürecinde, her bir işlevsel bileşen için karmaşıklık puanları belirlenir ve bu puanlar toplanarak projenin toplam Function Point değeri elde edilir.

Yazılım işi, bir yazılım projesinin yaşam döngüsü boyunca gerçekleştirilen tüm faaliyetleri kapsar. Bu faaliyetler arasında gereksinim analizi, tasarım, kodlama, test, dağıtım ve bakım bulunur. Her bir aşama, farklı uzmanlıklar ve kaynaklar gerektirir. Yazılım işi, kullanıcı ihtiyaçlarını karşılayan, güvenilir ve sürdürülebilir çözümler üretmeyi amaçlar.

İş yükü, bir projenin tamamlanması için gereken toplam çaba ve kaynakların ölçüsüdür. Yazılım projelerinde iş yükü, genellikle adam/gün veya adam/ay birimleriyle ifade edilir. İş yükü, projenin karmaşıklığı, kapsamı, kullanılan teknolojiler ve takım yetkinliği gibi faktörlerden etkilenir. Doğru iş yükü tahmini, proje başarısı için kritik öneme sahiptir.

1 AKTS (Avrupa Kredi Transfer Sistemi) 25-30 saat arası iş yüküne karşılık gelir. Bu süre, teorik ders saatleri, uygulama çalışmaları, proje hazırlığı ve bireysel çalışma zamanlarını içerir. Yazılım projelerinde, AKTS'nin iş yükü karşılığı, efor hesaplamalarında ve kaynak planlamada referans olarak kullanılabilir.

Maliyet hesaplaması, iş yükü tahmininden yola çıkarak yapılır ve aşağıdaki formül kullanılır:

Toplam Maliyet = (Adam/Ay × Aylık Maliyet) + Ek Maliyetler

• İnsan kaynağı maliyetleri
• Donanım ve yazılım lisansları
• Altyapı ve hosting giderleri
• Eğitim ve danışmanlık hizmetleri
• Bakım ve destek maliyetleri

FPA dışında kullanılan diğer tahminleme yöntemleri şunlardır:

• Temel COCOMO
• Orta Düzey COCOMO
• Detaylı COCOMO

• Aktör karmaşıklığı
• Senaryo karmaşıklığı
• Teknik faktörler

• Göreceli büyüklük
• Fibonacci dizisi
• Takım velocity'si

• Uzman görüşleri
• İteratif değerlendirme
• Konsensüs oluşturma

1. Geçmiş proje verilerini referans alın
2. Risk faktörlerini değerlendirin
3. Takım deneyimini göz önünde bulundurun
4. Teknoloji karmaşıklığını dikkate alın
5. Düzenli olarak tahminleri güncelleyin
6. Paydaş beklentilerini yönetin
7. Buffer süreleri ekleyin
8. Dokümantasyonu unutmayın